1 – Turhal Kalesi (Dengiboz Kalesi)
Turhal ilçemizin doğusunda yer almaktadır. Kale olarak kullanıldığı yıllardan günümüze kaleden pek bir şey kalmamıştır. Kalıntılardan en net görünen iki burçtur. Bunun dışında gizli geçitlerin, zindanların bulunduğu mağara kaleye çıkıldığında bizleri karşılamaktadır. Kalenin yapı malzemeleri ise kale çevresine kurulan kent için sökülüp taşınmıştır.
Kalede bulunan kitabelere dayanılarak kalenin tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar dayandığı düşünülmektedir. Bu kitabelerin birincisi mağara girişinin kuzey dış kısmında, diğeri ise Ramazan aylarında İftar ve sahurda top atılan küçük tepenin doğu yönündedir.
Kalede bulunan esrarengiz mağara kalenin yapımında kullanılan kesme taşlarla doldurulmuştur. Sebebi ise yalnızca atılan taşların mağarada çıkardığı sesleri dinlemektir. Bu bilinçsizce yapılan hareketten dolayı mağara kapanmıştır. Lakin günümüzde mağaranın gizemlerini çözmek ve tarihi dokusunu korumak amaçlı temizleme çalışmaları yapılmış, kale taşları mağaradan çıkarılmış fakat var olduğu bilinen demir kapı bulunamamıştır. Taşlar ise kalede yapılacak düzenlemede tekrar kullanılmayı beklemek üzere bir kıyıya toplanmıştır.
Kalede bulunan bu mağara; kalede yaşayanların su ihtiyaçlarını karşılamak, yakalanan esirleri hapsetmek ve kale muhasara edildiğinde muhasarayı kırmak amaçlı kullanılmıştır. Mağaraya inildiğinde yolun üç ayrı kapıya açıldığı ise söylentiler arasındadır.
Yine kaleye çıktığınızda eski zamanlarda oyularak yapılmış oturma taşları, kayadan oyma merdivenler bulunmaktadır. (Merdivenler dikkat edilemeyecek kadar deforme olmuştur.)
Turhal’a geldiğinizde buraya çıkarak bu tarihi ilçeyi tepeden seyretme şansına sahip olacaksınız.
