İnsanın düşünen bir varlık olması onu hayata ve ölüme anlam yüklemeye sevk etmiştir. Bu anlam arayışına en ikna edici cevabı elbette ki din vermiştir. Ancak din anlayışı kültür ve medeniyetlere göre farklılık göstermektedir. Bu din/anlayış farkının en çarpıcı örnekleri ölüm ve ötesine dair konularda kendini gösterir. Bu yazımda dünya üzerinde bizden uzakta veya yakında hiç bilmediğimiz ve hayretle okuyacağımız kültürlerden birini inceleyelim.
Endonezya’nın batısında yer alan Toraja kabilesinin ilginç ma’nane töreni (ölü gezdirme töreni) açıkçası beni çok şaşırttı. Ölülerine canlıymış gibi davranan ve ölüm törenlerine servetlerini harcayan bir kabileyle ilk defa karşılaşıyorum.
Toraja Halkı aile bireylerinden birisi öldüğünde ölülerini belli bir süre için evlerinde misafir ediyorlar. Bu süre maddi varlığa göre değişiklik göstermektedir. Fakir aileler bir haftaya kadar ölülerini gömmeden evlerinde tutabilirken zengin aileler aylarca hatta yıllarca ölülerini evlerinde misafir edebiliyor. Bu cesetlerle birlikte yaşamak onlar için saygı göstergesi. Ölüleri toprağa gömene kadar kesinlikle onun için ölü demiyorlar “hasta” ya da “başı ağrıyor” diye değerlendiriyorlar. “formalin” isimli (doğadan elde ettikleri bir ilaç) ilacı ölülerine sürerek çürümesini engelliyorlar.
