Asıl ressam Zonaro değil Hasan Rıza’dır.

Daha önceleri saray ressamı Zonaro’ya ait olduğu düşünülen, Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’a girişini ve gemilerin karadan yürütülmesini tasvir eden resimlerin Balkan Savaşları’nda şehit olan ressam Hasan Rıza’ya ait olduğu iddiası, bahriye ressamı Hüsnü Tengüz’ün Sanat Hayatım adlı hatıratının ortaya çıkması ile kesinleşti.

Gemilerin Karadan Yürütülmesi Tablosu

Sanat eleştirmeni Ömer Faruk Şerifoğlu, 1453 Kültür ve Sanat Dergisi için hazırladığı makalede, Esliha-i Atika (Eski Silahlar) Müzesi Komisyonu’nda Zonaro ile birlikte görev yapan ressam Hüsnü Tengüz’ün, orijinali Deniz Müzesi koleksiyonunda bulunan hatıratında yazılanların bu iddiayı kesinleştirdiğini söylüyor.

Bahriye Ressamı Hüsnü Tengüz hatıratında “Bir gün Hoca Ali Rıza ve Ahmet Ziya ile Zonaro’nun Beşiktaş’ta, Akaretler’de oturduğu daireye gittik. Biz içeriye girdiğimiz zaman Fatih’in Dolmabahçe’den gemileri karaya çekişinin tablosunu yapıyordu. Bu tablonun orijinali rahmetli Hasan Rıza Bey’indir. Zonaro yağlıboya ile yapmakta olduğu tabloda Fatih’in bindiği atın resmiyle meşguldü. Bu tablo gibi aslı Askeri Müze’de bulunan Fatih’in Büyük Topları Edirne’den İstanbul’a Nakli adlı tablosu da Hasan Rıza’nındır ve Zonaro tarafından kopya edilmiştir” yazmakta.

Şerifoğlu, Zonaro’nun da hatıratında bu tabloları yaparken Bahriye (Deniz) Müzesi’nden aldığı tablolardan yararlandığı söylediğini belirterek “90’lardan beri bu tabloların aslında Hasan Rıza’ya ait olduğu, Zonaro’nun onun eserlerini kopya ettiği iddiası vardı. Ama elde bunu ispatlayacak belge yoktu. Tengüz’ün hatıratında yazılanlar Zonaro’nun Hasan Rıza’dan tabloları kopya ettiğini doğruluyor. Artık olayın bir şahidi var” diyor.

Şerifoğlu hazırladığı makalede, tabloların Hasan Rıza’ya ait olmadığına dair iddialarda, bu resimleri ancak Batılı bir ressam tarafından yapılabileceği düşüncesinin ağır bastığını belirterek, “Böyle düşünmek çok doğru değil. Hasan Rıza, İtalya’da resim eğitimi almış bir ressam. Tabloların ona ait olduğu da artık kesinleşti” demekte.