Ahmed KEMALEDDİN

(Doğumu; 1870 – Acıbadem – Kadıköy – İstanbul – Vefatı; 13 Temmuz 1927 – Ulus – Ankara), 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınan ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı‘nın önde gelen isimlerinden olan Türk mimar.

HAYATI:

1870 yılında orta sınıfa mensup bir ailenin tek çocuğu olarak İstanbul’un Acıbadem semtinde dünyaya geldi. Babası Bahriye Miralaylarından Ali Bey, annesi Sadberk Hanım’dır.
İlköğrenimine 1875’te İbrahim Ağa İbtidai Mektebi’nde başladı. Ortaöğrenimini 1881’de babasının görevi dolayısıyla gittikleri Girit’te sürdürdü; bir süre sonra ailesiyle birlikte İstanbul’a döndüler ve orta öğrenimini de burada bitirdi.
Bu sırada mühendisliğe ilgi duymaya başladı ve 1887’de 17 yaşındayken Hendese-i Mülkiye Mektebi’ne (günümüzde İstanbul Teknik Üniversitesi) kaydoldu. 1891’de mühendislik Avrupa yakası escort bayan eğitimini birincilikle tamamladı.
1908’de Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti adıyla bu meslek dallarının Türkiye’deki ilk meslek odasını kuran Mimar Kemaleddin, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Evkaf Nezareti İnsaat ve Tamirat Müdürü olarak çalışmalarına devam etti.

Tarihi yapıların restorasyonu ve yeni yapıların tasarımıyla ilgilendigi bu dönemlerde, Osmanlı mimarisinin ilkelerini inceledi ve kendi mimari üslubunu şekillendirdi ve ulusal mimari konusundaki düşüncelerini geliştirdi.
1910’ların başından ölümüne kadar yoğun bir tempoda çalışarak, hem Türkiye’de, yoğunluklu olarak da İstanbul’da, hem de yurtdışında eserler verdi ve mimari çalışmalarında bulundu.

Mescid-i Aksa‘nın restorasyonu çalışmaları için bir süre için Kudüs’te kaldı ve Türkiye’ye dönüşünde yeni başkent Ankara’da kurulan yeni yapılar üzerinde yoğunlaştı.

Mimar Kemaleddin, 13 Temmuz 1927 tarihinde Ankara’da beyin kanaması sonucu vefat etti. Mezarı Bayezid Camii haziresindedir.

BAŞLICA ESERLERİ

-“Şark Demiryolları Şirketi” adına dört tren istasyonu tasarladı. Bu şirket için ilk olarak; Filibe Garı’nı,
-Filibe Garı’nda gösterdiği başarı nedeniyle Selanik ve Edirne Garlarını tasarlamakla görevlendirildi,
Selanik Garı’nın sadece temelleri atıldı, Edirne Garı ise 1914’e kadar bitirildi.
-Edirne de yapımına 1908 yılında başlanan Ticaret Lisesini tasarladı. Okul 1910 yılında Terakki Kız Mektebi adı ile öğrenime başladı.
-Mimarımız ayrıca Sofya Garı‘nı tasarlamıştır.
-Eyüp Anadolu Lisesi’nın inşaatı
-Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Müdürlüğü binası inşaatı
-İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kütüphanesi
-Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası inşaatı
-Gazi Osman Paşa Türbesi inşaatı
-Yeşilköy Camii inşaatı
-Bebek Camii inşaatı
-Ankara Evkaf Apartmanı inşaatı (Yapımı sırasında vefat etmiştir.)

20 TL ÜZERİNDEKİ PORTRESİ

20 Türk Lirası banknotlarının arka yüzünde, Mimar Kemaleddin’in bir portresi ile başlıca yapıtlarından biri olan “Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası” yer almaktadır.